tılsımlı gömlek ne demek?

Tılsımlı gömlek, giyilebilen bir tekstil ürünü olan tılsımlı bir nesnedir . Tılsımlı gömlekler tüm İslam dünyasında bulunur. Gömlekler, stil ve kullanılan semboller bakımından farklılık gösteren dört tipte gruplandırılabilir. Bunlar Osmanlı, Safevi, Babür ve Batı Afrika tarzlarıdır.¹

Geriye kalan en eski örnekler, yaklaşık olarak 15. yüzyılda yapılmıştır ² ancak tılsımlı gömlek geleneği çok daha eski olduğu varsayılıyor. Kurandaki Yusuf suresinde Yusuf peygamberin gömleğinin ona bir koruma ve hatta mucizeler verdiği söylenir. Babası Yakub'un körlüğünü gidersin diye gömleği verir ve " Bu gömleğimi götürün de babamın yüzüne koyun ki, gözleri açılsın" der. Gömlekte yazılı Kuran ayetleri, Allahın ve Peygamberlerin isimleri ve sayıları olabilir. Görüntüler veya semboller taşıyabilirler, örneğin astrolojik olanlar. Yazılı isimlerin, taşıyıcıya koruma ve rehberlik sununacağına inanılıyor.³ Tılsımlı gömlekler birçok kötülüğe karşı korunmak için giyilebilse de, çoğu savaşta bir kalkan olarak tasarlanmıştır.⁴

Koleksiyonlardaki bazı örnekler

• Tılsımlı gömlek, Bursa, Türkiye, 14. yüzyılın sonu – 15. yüzyılın başı, Türk ve İslam Eserleri Müzesi, İstanbul, kayıt numarası 539 ⁵
• Sultan Cem için tılsımlı gömlek, 1480, Topkapı Sarayı Müzesi, İstanbul. Cem henüz Şehzade iken yapılmıştır. Alışılmadık bir şekilde, nesnenin imalatının başlangıcı ve sonu yazılmıştır.
• Kanuni Sultan Süleyman için tılsımlı gömlek, Topkapı Sarayı Müzesi, İstanbul. Süleyman'ın eşi Hürrem Sultan tarafından yaptırılmıştır.⁶
• Tılsımlı gömlek, Kuzey Hindistan veya Deccan, 15. – 16. yüzyılın başları, Metropolitan Museum of Art, New York, erişim numarası 1998.199 ⁷
• Tılsımlı gömlek, Hindistan, 15.–16. yüzyıl, Victoria ve Albert Müzesi, Londra, kayıt numarası T.59-1935 ⁸
• Khalili Koleksiyonları dört tılsımlı gömlek içerir. Khalili Hac ve Hac Sanatları Koleksiyonu'nda, 17. yüzyıl Türkiye'sinden (TXT 545) ve 16. veya 17. yüzyıl Babür Hindistan'ından (TXT 471), Mekke ve Medine'nin kutsal yerlerini tasvir eden ve üzerinde dualar ve Hz. Kuran.⁹¹⁰ Türkiye'den gelen, kutsal mekanların şematik yerine gerçekçi tasvirlerine sahip olması açısından sıra dışı.¹¹ Khalili İslam Sanatı Koleksiyonu, 16. yüzyıl Türkiye'sinden (TXT 463) ve 18./19. yüzyıl Hindistan'ından (TXT 574) gömlekleri içerir.¹²¹³

Kaynakça

Konuyla ilgili yayınlar

Orijinal kaynak: tılsımlı gömlek. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩

2. <cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFAtighi_Moghaddam2015">Atighi Moghaddam, Behnaz (17 June 2015). "Guest Post: A Warrior's Magic Shirt". Victoria and Albert Museum<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 October</span> 2015</span>.</cite> ↩

3. ↩

4. <cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFAtighi_Moghaddam2015">Atighi Moghaddam, Behnaz (17 June 2015). "Guest Post: A Warrior's Magic Shirt". Victoria and Albert Museum<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 October</span> 2015</span>.</cite> ↩

5. ↩

6. <cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFAtighi_Moghaddam2015">Atighi Moghaddam, Behnaz (17 June 2015). "Guest Post: A Warrior's Magic Shirt". Victoria and Albert Museum<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 October</span> 2015</span>.</cite> ↩

7. ↩
8. ↩

9. Talismanic Shirt with Depictions of the Two Holy Sanctuaries | erişimtarihi = 9 Temmuz 2021 | dil = en-US | çalışma = Khalili Collections | arşivengelli = evet |arşivurl= https://web.archive.org/web/20201022123328/https://www.khalilicollections.org/collections/hajj-and-the-arts-of-pilgrimage/khalili-collection-hajj-and-the-arts-of-pilgrimage-talismanic-shirt-with-depictions-of-the-two-holy-sanctuaries-txt471/ |arşivtarihi= 22 Ekim 2020 | ölüurl = hayır }} ↩

10. Talismanic Shirt | erişimtarihi = 9 Temmuz 2021 | dil = en-US | çalışma = Khalili Collections | arşivengelli = evet |arşivurl= https://web.archive.org/web/20200923051519/https://www.khalilicollections.org/collections/hajj-and-the-arts-of-pilgrimage/talismanic-shirt-txt-545/ |arşivtarihi= 23 Eylül 2020 | ölüurl = hayır }} ↩

11. ↩

12. Talismanic shirt | erişimtarihi = 9 Temmuz 2021 | dil = en-US | çalışma = Khalili Collections | arşivurl = https://web.archive.org/web/20201001181733/https://www.khalilicollections.org/collections/islamic-art/talismanic-shirt-txt-463/ | arşivtarihi = 1 Ekim 2020}} ↩

13. Talismanic shirt on green ground | erişimtarihi = 9 Temmuz 2021 | dil = en-US | çalışma = Khalili Collections | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200929140717/https://www.khalilicollections.org/collections/islamic-art/talismanic-shirt-on-green-ground-txt-574/ | arşivtarihi = 29 Eylül 2020}} ↩

Kategoriler